1949-1951 Göçmenlerine Vatandaşlık

Türk ve Bulgar Hükumetleri arasında yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle 1949-1951 yılında Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan Bulgar göçmenlerinin vatandaşlık hakkı arama mücadeleleri geldikleri yıl başlamıştır. Göç edenlerin yasal haklarını arama çalışmaları sonuç vermiş ve 1949-1951 Bulgar göçmenlerinin vatandaşlık talepleri, Bulgaristan devleti tarafından incelenerek sonuca bağlanmıştır. 

1949-1951 tarihlerde Bulgaristan’dan göç eden ve vatandaşlık almak isteyen kişiler için izlenecek yol vatandaşlığını kaybedenler için (uzun süreli prosedür) ve kaybetmeyenler için (kısa süreli prosedür) olarak ikiye ayrılır. Kişinin hangi prosedürü takip edeceğini bilmesi için öncelikle Bulgaristan Adalet Bakanlığından vatandaş olup olmadığını sorgulatması gerekmektedir.

Bulgaristan Vatandaşlık Sorgulama!!!

Bulgaristan vatandaşlığı için nasıl bir prosedür (uzun/ kısa) izlenmesi gerektiğini belirleyecek olan kişinin Bulgar vatandaşlığından çıkartılıp çıkartılmamış olması. Bunu öğrenmek için ‘İsim Denklik Belgesi’, ‘ Doğum Belgesi’ ‘Tabiiyet Belgesi’ ve ‘Muhacir Belgesi’ni tamamlayan kişi Bulgaristan Adalet Bakanlığı’na başvurarak vatandaşlık sorgulatması yaptırabiliyor. 

Kişi sağ ya da vefat etmiş olan anne veya babasıyla ilgili vatandaşlık sorgulatması yaptırmak istiyorsa bunu ancak vekâlet alarak yapabilir.

Vatandaşlık başvurusu için sunulacak belgelerin hepsinin Bulgarcaya tercüme edilmesi ve onaylanması gerekiyor.

Vatandaşlık tespiti için gerekli evraklar 

Bulgar vatandaşı olup olmadığını sorgulatmak isteyen kişi, Bulgaristan Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı’na başvuru yapmadan önce şu evrakları hazırlamalıdır. 

1. Bulgaristan Vatandaşlık Hakkı Tespit Bilgi Formu 

2. TC Pasaport Fotokopisi 

3. 2 adet fotoğraf

4. Ankara İçişleri Bakanlığı Göçmen Bürosundan alınacak olan İsim Denklik Belgesi ( Apostilli olacak) 

5. Nüfus Müdürlüğü’nden alınacak Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği (Apostilli)

6. Noter onaylı Evlilik Belgesi (Apostilli)

7. Noter onaylı Vekâletname (Apostilli)

8. Varsa Bulgaristan’da yaşadığı döneme ait tüm belgeler

NOTE: Türkiye’den alınan belgelerin Bulgaristan’da geçerli olması için TC Valilik ve Kaymakamlık tarafından onalı ve Apostilli olması gerekiyor!

Adalet Bakanlığı bu belgeler doğrultusunda yaptığı araştırma sonucu kişiyle ilgili: 

“Bulgaristan vatandaşı değildir”, 

“Bulgaristan vatandaşlığından çıkarılmıştır”,

“Bulgaristan vatandaşıdır”,

“Şu emir ile Bulgaristan vatandaşı olmuştur” şeklinde cevap verir.

Eğer cevap “Bulgar Vatandaşıdır” şeklinde çıkarsa kişi kısa süreli prosedür işlemlerini başlatarak Bulgaristan vatandaşlığına başvurabilir. Kişi başvurusunu yapmadan önce Bulgaristan’da yaşadığını kanıtlayan belgeleri hazırlamalıdır. Bu belgeler şunlar:

1. En üst soya ait Nüfus Kayıt Örneği 

2. Noter onaylı Doğum Belgesi

3. İsim Denklik Belgesi

4. Bulgarca yazılmış öz geçmiş

5. Bulgaristan Milli Eğitim Bakanlığı’ndan onaylı Bulgarca bildiğini gösteren noter tasdikli belge

6. Adli Sicil Kaydı

7. Sağlık Raporları

8. Seyahat Sağlık Sigortası

9. Fotoğraf

10. Evlatlık olanlar için ebeveynlerinin Bulgar vatandaşı olduğunu gösterir belge

11. Bulgaristan’da açılmış banka hesabına ait hesap özeti.

Tüm bu belgeleri tamamlayan kişi 1949-1951 yılında Bulgaristan'ın hangi ilinden göç ettiyse Vatandaşlık Başvurusunu o ilde yapmalıdır!

BULGARİSTAN’DA ÇALIŞMA KOŞULLARI VE VİZE

BULGARİSTAN’DA ÇALIŞMA KOŞULLARI VE VİZE

YABANCILARIN YASAL STATÜLERİ

Yasal Çerçeve ve Genel Kurallar

Yabancıların Bulgaristan’daki yasal statüleri Anayasa, Yabancı Uyruklular Kanunu (1998) ve bu Kanunun Uygulama Yönetmeliği ile Vizelerin Verilmesine Dair Genelge hükümleri ile düzenlenmektedir. Bu alandaki Bulgar mevzuatının genelde AB’nin ilgili mevzuatıyla uyumlu olduğu söylenebilir.

Bulgar Anayasası, aksi kanunla öngörülmediği müddetçe, yabancıların Bulgar vatandaşları ile aynı kanuni haklardan faydalanmasını ve aynı yasal yükümlülüklere tabi olmasını öngörmektedir.

Bulgar mevzuatına göre yabancıların hakları aşağıdaki alanlarda sınırlandırılmıştır:

Mülkiyet hakları: Yabancılar, yasal miras dışında toprak mülkiyetine hak kazanamazlar. Bulgaristan’ın AB üyeliği ile birlikte AB vatandaşlarına bu konuda kısıtlı istisnalar tanınmaktadır.

Mesleki haklar: Yabancılar devlet memuru, gümrük memuru veya Dışişleri Bakanlığı memuru olarak istihdam edilemezler. Patent Ofisinde, Elektronik Medya Konseyi vb. kuruluşlarda çalışamazlar, noter olamazlar.

Bütün yabancılar, Bulgaristan’a girişlerinde ziyaret amaçlarını ve kalacakları adresi beyan etmek zorundadır.

Yabancıların Bulgaristan’a Girişleri

Aksi bir anlaşma ile belirlenmedikçe tüm yabancılar Bulgaristan’a girişleri ve burada ikamet etmek için vize temin etmek zorundadırlar.

Vize Türleri

Geçerli bir vize dahi Bulgaristan’a giriş garantisi vermeyebilir. Sınır kontrol görevlileri yabancının ülkeye kabulü için gerekli şartlara sahip olup olmadığı konusunda nihai karar verme yetkisine sahiptir.

Yabancı Uyruklular Kanunu vize türlerini “transit vize, kısa süreli vize ve uzun süreli vize” olmak üzere üçe ayırmaktadır:

“Transit vize”- “C” Vize türüdür, 24 saat içinde Bulgaristan üzerinden başka bir ülkeye transit geçecek kişiler için gereken vize türüdür.

“Kısa süreli vize”- “C”- Vize türüdür, bir yabancının altı aylık bir süre içinde toplamda 90 günden fazla kalmamak kaydıyla bir defalık veya çok sayıda giriş yapabilmesini sağlar.

“Uzun süreli vize”- “D”- Vize türüdür, yabancı uyruklunun Bulgaristan’a giriş yapıp sonrasında uzun süreli veya süresiz ikamet izni için başvurmasına el veren vize türüdür. Bu vizenin geçerliliği altı aydır ve sahibine 90 güne kadar oturum izni sağlar.

İkamet İzinleri

İkamet izinleri ülkede üç aydan daha fazla kalmaya niyetli yabancılar için verilmektedir. Bazı ülke vatandaşları (örneğin, Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya, İrlanda, İngiltere, Kanada, ABD ve İsviçre vatandaşları) için bu süre bir aydır.

İki tür ikamet izni bulunmaktadır:

• Uzun süreli ikamet izinleri – en çok bir yıla kadar,
• Süresiz ikamet izinleri – sürekli bir oturum izni sağlar.

Uzun süreli ikamet izinleri verilmesinde en sık rastlanılan gerekçeler:

• Yabancı uyruklu kişi bir Bulgar şirketinin yönetim veya gözetim (supervisory) kurulunun üyesidir.
• Yabancı uyruklu kişi Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odasına (BCCI) kayıtlı bir firmanın ticari temsilcisidir.
• Yabancı uyruklu kişi Bulgar İstihdam Ajansı tarafından verilen çalışma iznine sahiptir.
• Yabancı uyruklu kişi Bulgaristan’da ekonomik bir faaliyet sürdürmektedir ve en az 10 Bulgar uyruklu istihdam etmektedir.

Bir yabancının ikamet iznine başvurabilmesi için öncelikle uzun süreli bir vize temin etmesi gerekmektedir.

Uzun süreli ikamet izni başvurularında aranan genel Belgeler:

1. Standart Vize başvuru formu,
2. Başvuru sahibine ait geçerli bir pasaport,
3. Vesikalık Fonograf 1 adet
4. Başvuru sahibinin Bulgaristan’da kalacağı süre boyunca ikamet edeceği bir yeri temin ettiğine dair       kanıtlar (örneğin kira kontratı noter tasdikli),
5. Başvuru sahibinin Bulgaristan’da kalacağı süre boyunca doğacak maliyetleri karşılayabilecek mali kaynaklara sahip olduğunu gösteren kanıtlar (Başvuru sahibin adına Banka hesabı, hesabında bulunması gereken Bakiye en az 1500 Euro olmalı),
5. Gerekli vize Harcın yatırmış olduğuna dair Dekont.

Not: Yukarıdaki yazdıklarım tüm uzun süreli ikamet izinlerinde aranan Genel Belgeler, diğer Belgeler Vize başvurusunda bulunan nedene göre değişir! 

Uzun süreli ikamet izni başvurusu, uzun süreli vizenin süresinin dolmasına en az 30 gün kala Yabancı Uyruklular Polis Şubesinde Göç İdare Müdürlüğüne müracaat etmeli gerekmektedir. Uzun süreli ikamet izni şartlara göre yenilenebilir. Başvuru sahibi Bulgaristan topraklarında bir önceki takvim yılı içinde 6 ay  (180 gün) ve bir günden az ikamet ettiyse süre yenileme talebi reddedilebilir.

Uzun süreli ikamet izni sahibi yabancı, Bulgar vatandaşlarına tanınan her türlü haktan yararlandığı gibi, onların tabi olduğu yükümlülüklere de tabi olur. Örneğin, Bulgar işveren tarafından istihdam edilebilir, sosyal güvenlik tazminatı alabilir ve sağlık sigortasından faydalanabilir.

YABANCI UYRUKLULARIN BULGARİSTAN VATANDAŞLIĞINA BAŞVURU KOŞULLARI

YABANCI UYRUKLULARIN BULGARİSTAN VATANDAŞLIĞINA BAŞVURU KOŞULLARI

Yabancı uyrukluların Bulgaristan vatandaşlığına alınmaları Bulgaristan Vatandaşlık Kanununda belirtilen usul ve şartlarla yapılmaktadır. Vatandaşlık işlemleri, Bulgaristan Adalet Bakanlığı’na bağlı Bulgaristan Vatandaşlık Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.

Bulgaristan vatandaşlığına alınması talepleri ile ilgili başvuruların, anılan Genel Müdürlüğe yapılması esastır. Başvuruların doğrudan veya Bulgaristan'ın yurt dışındaki diplomatik temsilcilikleri aracılığı ile söz konusu Genel Müdürlüğe yapılabileceği kanunda belirtilmiştir.

Akrabalıkları vasıtasıyla Bulgaristan vatandaşı olmak isteyenlerin, 1. derece akrabalarının (anne, baba) Bulgaristan vatandaşı olması, bunlardan vefat etmiş olanların, vefat etmeden önce Bulgaristan vatandaşlığını muhafaza etmiş bulunmaları gerekmektedir.

Bulgaristan Vatandaşlığına başvuru için;

-Bulgaristan vatandaşı ile en az üç yıl evli olanların, müracaat tarihinden önce, en az üç yıl süre ile Bulgaristan’da süresiz veya uzun süreli oturma iznine sahip olmaları veya;

-Müracaat tarihinden önce en az beş yıl süre ile Bulgaristan’da süresiz veya uzun süreli oturma iznine sahip olunması,

-Bulgaristan vatandaşlığını yeniden kazanılması müracaatında, müracaat tarihinden önce en az üç yıl süre ile Bulgaristan’da süresiz veya uzun süreli oturma iznine sahip olunması,

-Bulgaristan Vatandaşlık Kanunu ve/veya diğer kanunlarca belirlenmiş şartlar çerçevesinde, Bulgaristan’da yüksek meblağlı yatırım yapanların başvuru tarihinden en az bir yıl süre ile Bulgaristan’da süresiz oturma iznine sahip olmaları gerekmektedir.

- Sosyal, ekonomi, bilim, teknoloji, kültür veya spor alanlarında Bulgaristan’a faydalı olanlar için İstisnai Vatandaşlık Başvurusu kuralları bulunmaktadır.

Başvuru sahiplerinin başvuru sırasında,

- Reşit olması,

- Hüküm giymemiş olması,

- Bulgaristan’da geçimini sağlayacak bir işinin olması,

- Bulgaristan Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından onaylanan Bulgarca bildiğine dair belgesinin bulunması,

- Bulunduğu ülke vatandaşlığından çıkmış olması veya Bulgaristan vatandaşlığını alması anında çıkacak olması gerekmektedir.

(Bulunduğu ülke vatandaşlığından çıkmaları istenmeyecek olanlar şunlardır; Bulgaristan vatandaşı ile evli olanlar; AB üyesi, Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşmasına dahil ülkeler ile İsviçre Konfederasyonu vatandaşları, Bulgaristan’ın bu konuda mütekabiliyet anlaşması imzaladığı ülke vatandaşları, Önceden herhangi bir nedenle Bulgaristan vatandaşlığından ayrılmış olup yeniden Bulgaristan vatandaşlığına başvuranlar)